هگمتانه، گروه خبر همدان: باجه‌های تلفن همگانی هر چند به تعداد انگشت شمار در شهر همدان وجود دارد، اما شرکت مخابرات همدان این باجه‌ها را به حال خود رها کرده است و توجهی به نگهداری، نظافت و یا زیبایی آنها ندارد. این در حالی است که هنوز هم نیاز به تلفن همگانی وجود دارد به ویژه برای افرادی که در شرایط اضطراری به ارتباط سریع نیاز دارند، به مشکلی جدی تبدیل شده است و توجه به این نکته موضوعی است که مخابرات همدان فراموش کرده است.
به گزارش هگمتانه؛ ساعت حوالی دو بعد از ظهر از میدان مرکزی همدان به سمت خانه راهی می‌شوم، مردم هر کدام به دنبال کاری هستند و جمعیت زیادی میدان را فرا گرفته است، خیلی‌ها مثل ما از سر کار به منزل برمی‌گردند و برخی‌ها هم برای تهیه مایحتاج زندگی به بازار مرکزی آمده‌اند.
همین که از جلوی سینما فلسطین رد می‌شوم، حواسم به سمت خانمی‌ می‌‌رود که به هر کسی می‌رسد درخواست تلفن همراه می‌کند، تا تماسی بگیرد و موضوعی را به فرزندش بگوید، چند نفری سریع رد شدند و گفتند عجله دارند و یک نفری هم عذرخواهی کرد که شارژ پول گوشی‌اش تمام شده و نمی‌تواند تماس بگیرد.
جلوتر رفتم و پرسیدم خانم چه شده، چی می‌خواهید؟، گفت دخترم می‌خواهم تماسی بگیرم و با پسرم صحبت کنم، می‌توانید کمکم کنید؟ و این بار گفت" گوشی و مُهرم را خانه جا گذاشتم، حواسم نبوده، موقعی که داروهایم را داخل کیفم گذاشتم، تلفن و مهرم جلوی کمد جا مانده است، حالا آماده‌ام بانک و گفتند که حتما باید مهرم باشد، می‌خواهم به پسرم زنگ بزنم تا برایم بیاورد، من که سواد درست حسابی ندارم و به جای امضا مهر می‌زنم، این شماره پسرم هست، بگیر و خدا خیرت بدهد، با تلفن خودت زنگ بزن تا من حرف بزنم.
دفترچه تلفنش را داد دستم و ماندم که باید با یک مرد غریبه تماس بگیرم یا نه، خلاصه شماره را گرفتم و به دستش دادم و پیر زن هم موضوع را با پسرش در میان گذاشت و بعد از تشکر، از هم خداحافظی کردیم.
چند قدمی برداشتم و با خودم گفتم چرا نباید در جاهای مختلف شهر همدان باجه‌های تلفن همگانی باشد و مردم بخواهند برای این کارها معطل دیگران نباشند و به راحتی کارشان راه بیفتد.
متأسفانه کمتر جایی از شهر همدان باجه‌های تلفن همگانی وجود دارد و اگر هم هست از کار افتاده است، در حالی که خیلی از شهرها همچنان این وسیله ارتباطی را دارند و اگر افرادی بخواهند استفاده کنند، برایشان فراهم است.
تو این فکرها بودم که یک آن به دورانی پرت شدم، تلفن‌های عمومی، گوشی‌های سکه‌ای. در هر خیابانی باجه‌های تلفن‌ همگانی وجود داشت و ساعت‌ها مردم در صف می‌ایستادند تا صحبت کنند.
دوران بچگی‌ ما که هنوز زندگی مجازی پا نگرفته بود، عصر سکه‌های دوزاری و باجه‌های زردرنگ، روزهایی که افراد بیشتری برای حرف زدن وجود داشت، پشت بوق مکرر تلفن و باجه‌های که صدایمان را چند سیم آن طرف‌تر می‌رساند، شیرینی و جذابیت خاصی به زندگی می‌داد.
آن دوران وقتی افراد می‌خواستند از یک اتفاق خبر بدهند، احوال دوستی را بپرسند، از یک آمدن و نیامدن باخبر شوند، قراری را پیگیری کنند و حتی یک صحبت ساده و بی‌بهانه داشته باشند، اگر خوش‌شانس بودند، باجه‌ تلفن خالی بود وگرنه باید می‌ایستادند تا نوبتشان بشود. اگر نفر جلوتر شخص پرحرفی نبود، زودتر نوبت می‌رسید.
بزرگترهای ما وقتی سکه تلفن همگانی را می‌انداختند، صدای بوق که می‌آمد، باید شماره را می‌گرفتند و ماهم کنارشان می‌ایستادیم و تماشا می‌کردیم. گاهی تلفن سکه را می‌خورد و آن‌ وقت بود که باید سکه دوم را می‌انداختند. اگر هم سکه نداشتند و نمی‌خواستند دوباره برگردند انتهای صف، همان لحظه از یک نفر که کنار باجه‌ ایستاده بود، یک سکه قرض می‌گرفتند. آقا، خانم شرمنده سکه اضافه داری؟ و همان‌طور که درخواست سکه می‌کردند، از جیب خود یک سکه هم اغلب یک تومانی درمی‌آوردند و به شخص تعارف می‌کردند که در قبال دوزاری، سکه‌ خود بگیرند. کنار برخی از باجه‌های تلفن هم بودند افرادی که سکه می‌فروختند.
برخی از باجه‌ها کارشان خوردن سکه بود و بدشانسی بزرگی بود، در مقابل هم گاهی حرف بزرگترها که تمام می‌شد و تلفن را قطع می‌کردند، سکه‌ آنها دوباره برمی‌گشت. خوش‌شانس‌ترها همان ابتدا که گوشی را برمی‌داشتند، یک سکه هم برایشان می‌افتاد. خلاصه اینکه باجه‌های تلفن جذابیت‌هایی برای مردم شهر ما داشت و کار آنها به خوبی راه می‌افتاد.
تلفن‌های عمومی به‌ تدریج مدرن‌تر شدند و جای خود را به باجه‌های دادند که به ‌جای سکه می‌شد از کارت استفاده کرد، زمان ما بیشتر از این کارت‌ها استفاده می‌شد و وقتی می‌توانستیم کلی با اطرافیان با این کارت‌های شارژ شده صحبت کنیم، خوشحال بودیم، مثلا در راه مدرسه از پدر یا مادر اجازه می‌گرفتیم که می‌شود با دوستان خود به خانه آنها برویم یا اصلا به خانه مادر بزرگ و پدر بزرگ راهی شویم که همیشه انتظار ما را می‌کشیدند و با رفتن ما کلی ذوق می‌کردند و این می‌شد بهانه‌ای که دیگر اعضای خانواده هم به شام و ناهار دعوت شوند و یک دور‌همی بین ما شکل گیرد و صفا و صمیمیت بین ما بیشتر شود.
متأسفانه عمر باجه‌های تلفن رفته‌ رفته به انتها رسید و تنها امروز خاطره‌هایشان مانده است، با وجود اینکه تلفن‌‏های همگانی به ‏رغم فناوری قدیمی خود می‌‏توانند پشتیبان ارتباطات مدرن و بخشی از مبلمان شهری باشند.
هرچند امروز عده‏ای از مردم معتقدند که با پیشرفت فناوری ارتباطی، دیگر نیازی به تلفن عمومی نیست در حالی‌ که بعضی دیگر همچنان وجود این باجه‌ها را ضروری می‏‌دانند. از نظر این عده، پیشرفت فناوری ارتباطی مغایرتی با وجود تلفن‌‏های عمومی ندارد و آنها کاربرد خود را دارند، مثلا اگر کسی شارژ اعتباری یا باتری تلفن همراهش قطع شود می‌‏تواند از تلفن عمومی استفاده کند.
تلفن‌‏های عمومی در بیشتر کشورهای جهان از مبلمان شهری و از اجزای ضروری برای خدمت‏‌رسانی به شهروندان به شمار می‏‌روند و با اینکه افزایش ضریب نفوذ تلفن‏‌های همراه و ثابت استفاده از این دستگاه‏‌ها را با روند کاهشی مواجه کرده است، هنوز هم این تلفن‏‌ها ابهت خود را در جایگاه نشانه ملی حفظ کرده‏‌اند، مثلا در شهر لندن اتاقک‏‌های تلفن عمومی قرمزرنگ حدود یک قرن است که به ‏عنوان نماد کشور انگلیس خودنمایی می‏‌کنند.
امروزه در اغلب کشورها تلفن‏‌های عمومی ارتقا یافته و به حالت چندرسانه‌ای تبدیل شده‌‏اند. در این حالت شهروندان می‌‏توانند با استفاده از کارت اعتباری تلفن همگانی علاوه‌ بر برقراری تماس تلفنی به اینترنت نیز دسترسی داشته باشند. تلفن‏‌های چندرسانه‌ای در ایران نیز در سال 84 فعالیت خود را آغاز کرده‌‏اند.
خلاصه تلفن‌های همگانی ضرورت یک شهر است، به خصوص شهر همدان که اخیرا به عنوان شهر جهانی شناخته شده و قرار است گردشگران زیادی را در خود ببیند.
با شهروندان که صحبت‌هایی در این خصوص داشتیم به این موضوع اذعان داشتند و آن را لازمه شهر همدان می‌دانستند.
خانم رضایی یکی از کارمندان شهر همدان در خصوص ضرورت وجود باجه‌های تلفن همگانی در شهر همدان اظهار کرد: درست است هر کسی یک گوشی تلفن همراه دارد و خیلی نیاز به باجه‌های تلفن همگانی نیست اما باید این تلفن‌ها در شهر فعال شود تا مردم در صورت نیاز به آن دسترسی داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه ممکن است برخی افراد نیاز به تلفن عمومی داشته باشند و نباید آنها را از شهر حذف کنیم، گفت: یادم است، یک روز نیاز شدید به تلفن داشتم، شارژ گوشیم تمام شده بود و شارژرم هم نبود که جایی بزنم و گوشی‌ام شارژ شود؛ اگر تلفن همگانی بود از این طریق می‌توانستم موضوعی را به خانواده بگویم.
این شهروند همدانی از مسؤولان خواست باجه‌های تلفن همگانی را در شهر فعال کنند و آنهایی که از کار افتاده مجدد اصلاح و مورد استفاده قرار گیرد و گفت: هر امکانی نیاز یک شهر است و نباید این باجه‌ها کلا حذف شود‌.
کسری هاشمی؛ دانش‌آموز همدانی نیز به همراه دوستش نسبت به وجود این تلفن‌های عمومی در شهر تأکید کرد و گفت: بعضی مواقع پیش می‌آید که انسان نیاز اضطراری به یک تماس دارد که ممکن است تلفن همراهش شارژ نداشته باشد، یا خانه جا مانده باشد و مسائلی از این قبیل و... وجود تلفن‌های همگانی نیاز افرادی را برطرف می‌کند.
وی با بیان اینکه در شرایط امروز اقتصادی جامعه همه نمی‌توانند تلفن همراهی داشته باشند و یا هزینه تعمیرات آن قدر بالا رفته که برخی افراد قید آن را زده‌اند تا بخواهند مجدد راه بیاندازند گفت: این افراد در محیط بیرون از خانه نیاز به وسیله ارتباطی داشته باشند، تلفن‌های همگانی می‌توانند کمک کننده باشند.
این شهروند همدانی با بیان اینکه امیدوارم مسؤولان فکری به حال این موضوع کنند و باجه‌های تلفن همگانی در شهر فعال باشد، افزود: من دانش‌آموزم و نمی‌توانم تلفن همراه به داخل مدرسه ببرم و ممکن است وقتی از مدرسه خارج می‌شوم نیاز به تلفن داشته باشم که به خانواده خبر دهم، مثلا کجا هستم و نبود تلفن‌های عمومی در شهر کار را با مشکل مواجه کرده است.
آقای مرادی دیگر شهروند همدانی نیز گفت: مدتی تلفن همراهم خود به خود خاموش می‌شد و مجدد روشن کردن آن مکافاتی داشت و گاهی هم هیچ روشن نمی‌شد، مخصوصا در فضای بیرون و سرما که به آن می‌خورد.
وی با بیان اینکه روزی از منزل خارج شدم و تلفن همراهم به یکباره خاموش شد و دیگر روشن نشد، افزود: قرار بود با خانواده به منزل اقوام برویم و از طرفی بیرون کار داشتم و باید انجام می‌دادم، خواستم به خانواده موضوع را خبر بدهم که متأسفانه باجه تلفن همگانی پیدا نکردم و از طرفی خجالت کشیدم که از کسی تلفنی بگیرم و این شد که دیر به خانه رسیدم و خانواده‌ هم کلی نگران شده بودند.
این شهروند همدانی بیان کرد: اگر تلفن‌های همگانی در شهر فعال بود، می‌شد مشکلم را حل کنم و خانواده نگرانم نشوند.
خانم محمودی نیز دیگر شهروند همدانی و دانشجو اظهار کرد: یک مدت از باجه‌های تلفن همگانی زیاد استفاده می‌کردم، زمانی که تلفن همراه نداشتم و خیلی باب نبود همه گوشی داشته باشند، متأسفانه بعدا تلفن‌های همگانی از کار افتاد و نشد برای مواقع ضروری از آن استفاده کنیم.
وی با اشاره به اینکه وجود تلفن همگانی در شهر ضروری است چرا که ممکن است در مواقع مختلف افرادی زیادی به آن نیاز داشته باشند و از طرفی همه توانایی تهیه گوشی تلفن همراه را با این وضع گرانی ندارند، گفت: گاهی مواقع با افرادی برخورد داشتم که تلفن همراهم را خواستند که با کسی تماس برقرار کنند اما من با وجود اینکه دلم خواست کمکشان کنم اما حقیقت اعتماد نکردم و گوشی‌‌ام را به آنها ندادم.
این شهروند همدانی بیان کرد: اگر تلفن همگانی در شهر مثل سابق فعال بودند، افرادی می‌توانستند از آن استفاده کنند و کمتر به مشکل بربخورند.
خانم یوسفی؛ بازنشسته آموزش و پرورش نیز با بیان اینکه وجود تلفن‌های همگانی در شهر ضروری است، اظهار کرد: مواقعی پیش آمده که داخل بازار نیاز به تلفن داشتم و تلفن، همراهم نبود، شهروندان لطف کردند و گوشی همراهی را به من دادند تا کارم راه بیفتد اما شاید همه اطمینان نکنند و نخواهند گوشی خود را به ما بسپارند و در واقع باید تلفن‌های همگانی در شهر فعال شوند.
آقای غیاثوند؛ دیگر شهروند همدانی نیز بیان اینکه امیدوارم باجه‌های تلفن همگانی مجدد راه بیفتند چرا که مورد نیاز شهروندان است‌ اظهار کرد: البته تهیه کارت این تلفن‌ها با مشکل مواجه است و خیلی‌ها نمی‌توانند آن را تأمین کنند و باید راه چاره‌ای هم برای این موضوع اندیشیده شود.
خانم محمدی نیز اظهار کرد: ممکن است هر شهروندی به هر دلیلی در شهر نیاز به تلفن‌های همگانی پیدا کند و متأسفانه مثل گذشته شاهد وجود باجه‌های تلفن نیستیم که یا برداشتند و یا از کار افتادند.
وی بیان کرد: البته افرادی هم بخواهند از تلفن‌های همگانی استفاده کنند، با نبود کارت شارژ این تلفن‌ها مواجه هستند و جایی برای فروش کارت‌ها هم نیست و یا اینکه یک بار مصرف است و قابل شارژ نیست و بدین ترتیب مشکلاتی برای شهروندان به وجود می‌آید.
این شهروند همدانی با اشاره به اینکه در مکان‌های عمومی در بسیاری از کشورها تلفن‌های همگانی عمومی حذف نشدند و افراد می‌توانند بنا به نیاز خود در هر ساعتی از شبانه‌روز مراجعه و استفاده کنند گفت: رواج تلفن همراه در جامعه باعث شده که شرکت مخابرات این نیاز لازم و ضروری را نادیده بگیرد، در حالی که ممکن است در شهر مواقعی گوشی تلفن همراه کار نکند، یا گم شود یا آسیب ببیند و یا اصلا افراد نخواهند از تلفن همراه خود استفاده کنند و بخواهند مواقعی از تلفن همگانی استفاده کنند.
دنیای امروز نیاز به فناوری روز دارد و درست که برخی وسایل و تجهیزات دیروز امروزه چندان کارایی را ندارند و به نوعی منسوخ شدند اما هنوز هم می‌شود آنها را با فناوری امروز به روز و نیازهایی را برطرف کرد، موضوعی که مسؤولان ارتباطات قول داده بودند که بتوان از ظرفیت این تجهیزات استفاده کرد و در حوزه اینترنت و... خدماتی ارائه شود.
شاید بگویید تلفن‌های همگانی که مجدد راه‌اندازی شوند، نیاز به کارت‌های شارژ هم خواهند داشت و دیگر این کارت‌ها هم از شهر جمع‌آوری شدند اما جدای از اینکه کارت‌های تلفن همگانی می‌توانند دوباره به چرخه فعالیت برگردند می‌توان از راه‌های دیگری هم آنها را مورد استفاده قرار داد، همان طور که مسؤولان گفته بودند می‌شود تلفن‌های همگانی شهر طوری باشد که هرکس با یک کدی با تلفن همراه بتواند با تلفن همگانی صحبت کند و نیازی به کارت نباشد و هزینه آن در قبض تلفن ثابت بیاید که می‌طلبد این موضوع مورد توجه باشد.